Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 3 Index Previous Next
|
1
[ज] परभास तीर्थं संप्राप्य वृष्णयः पाण्डवास तथा किम अकुर्वन कथाश चैषां कास तत्रासंस तपॊधन 2 ते हि सर्वे महात्मानः सर्वशास्त्रविशारदाः वृष्णयः पाण्डवाश चैव सुहृदश च परस्परम 3 [व] परभास तीर्थं संप्राप्य पुण्यं तीर्थं महॊदधेः वृष्णयः पाण्डवान वीरान परिवार्यॊपतस्थिर 4 ततॊ गॊक्षीरकुन्देन्दु मृणालरजतप्रभः वनमाली हली रामॊ बभाषे पुष्करेक्षणम 5 न कृष्ण धर्मश चरितॊ भवाय; जन्तॊर अधर्मश च पराभवाय युधिष्ठिरॊ यत्र जटी महात्मा; वनाश्रयः कलिश्यति चीरवासः 6 दुर्यॊधनश चापि महीं परशास्ति; न चास्य भूमिर विवरं ददाति धर्माद अधर्मश चरितॊ गरीयान; इतीव मन्येत नरॊ ऽलपबुद्धिः 7 दुर्यॊधने चापि विवर्धमाने; युधिष्ठिरे चासुख आत्तराज्ये किं नव अद्य कर्तव्यम इति परजाभिः; शङ्का मिथः संजनिता नराणाम 8 अयं हि धर्मप्रभवॊ नरेन्द्रॊ; धर्मे रतः सत्यधृतिः परदाता चलेद धि राज्याच च सुखाच च पार्थॊ; धर्माद अपैतश च कथं विवर्धेत 9 कथं नु भीष्मश च कृपश च विप्रॊ; दरॊणश च राजा च कुलस्य वृद्धः परव्राज्य पार्थान सुखम आप्नुवन्ति; धिक पापबुद्धीन भरत परधानान 10 किंनाम वक्ष्यत्य अवनि परधानः; पितॄन समागम्य परत्र पापः पुत्रेषु सम्यक चरितं मयेति; पुत्रान अपापान अवरॊप्य राज्यात 11 नासौ धिया संप्रतिपश्यति सम; किंनाम कृत्वाहम अचक्षुर एवम जातः पृथिव्याम इति पार्थिवेषु; परव्राज्य कौन्तेयम अथापि राज्यात 12 नूनं समृद्धान पितृलॊकभूमौ; चामीकराभान कषितिजान परफुल्लान विचित्रवीर्यस्य सुतः सपुत्रः; कृत्वा नृशंसं बत पश्यति सम 13 वयूढॊत्तरांसान पृथु लॊहिताक्षान; नेमान सम पृच्छन स शृणॊति नूनम परस्थापयद यत स वनं हय अशङ्कॊ; युधिष्ठिरं सानुजम आत्तशस्त्रम 14 यॊ ऽयं परेषां पृतनां समृद्धां; निर आयुधॊ दीर्घभुजॊ निहन्यात शरुत्वैव शब्दं हि वृकॊदरस्य; मुञ्चन्ति सैन्यानि शकृत स मूत्रम 15 स कषुत्पिपासाध्व कृशस तरॊ वी; समेत्य नानायुध बाणपाणिः वने समरन वासम इमं सुघॊरं; शेषं न कुर्याद इति निश्चितं मे 16 न हय अस्य वीर्येण बलेन कश चित; समः पृथिव्यां भविता नरेषु शीतॊष्णवातातप कर्शिताङ्गॊ; न शेषम आजाव असुहृत्सु कुर्यात 17 पराच्यां नृपान एकरथेन जित्वा; वृकॊदरः सानुचरान रणेषु सवस्त्यागमद यॊ ऽति रथस तरॊ वी; सॊ ऽयं वने कलिश्यति चीरवासः 18 यॊ दन्तकूरे वयजयन नृदेवान; समागतान दाक्षिणात्यान मही पान तं पश्यतेमं सहदेवम अद्य; तपॊ विनं तापस वेषरूपम 19 यः पार्थिवान एकरथेन वीरॊ; दिशं परतीचीं परति युद्धशौण्डः सॊ ऽयं वने मूलफलेन जीवञ; जटी चरत्य अद्य मलाचिताङ्गः 20 सत्रे समृद्धे ऽति रथस्य राज्ञॊ; वेदी तलाद उत्पतिता सुता या सेयं वनेवासम इमं सुदुःखं; कथं सहत्य अद्य सती सुखार्हा 21 तरिवर्गमुख्यस्य समीरणस्य; देवेश्वरस्याप्य अथ वाश्विनॊश च एषां सुराणां तनयाः कथं नु; वनेचरन्त्य अल्पसुखाः सुखार्हाः 22 जिते हि धर्मस्य सुते सभार्ये; स भरातृके सानुचरे निरस्ते दुर्यॊधने चापि विवर्धमाने; कथं न सीदत्य अवनिः स शैला |
1
[j] prabhāsa tīrthaṃ saṃprāpya vṛṣṇayaḥ pāṇḍavās tathā kim akurvan kathāś caiṣāṃ kās tatrāsaṃs tapodhana 2 te hi sarve mahātmānaḥ sarvaśāstraviśāradāḥ vṛṣṇayaḥ pāṇḍavāś caiva suhṛdaś ca parasparam 3 [v] prabhāsa tīrthaṃ saṃprāpya puṇyaṃ tīrthaṃ mahodadheḥ vṛṣṇayaḥ pāṇḍavān vīrān parivāryopatasthira 4 tato gokṣīrakundendu mṛṇālarajataprabhaḥ vanamālī halī rāmo babhāṣe puṣkarekṣaṇam 5 na kṛṣṇa dharmaś carito bhavāya; jantor adharmaś ca parābhavāya yudhiṣṭhiro yatra jaṭī mahātmā; vanāśrayaḥ kliśyati cīravāsaḥ 6 duryodhanaś cāpi mahīṃ praśāsti; na cāsya bhūmir vivaraṃ dadāti dharmād adharmaś carito garīyān; itīva manyeta naro 'lpabuddhiḥ 7 duryodhane cāpi vivardhamāne; yudhiṣṭhire cāsukha āttarājye kiṃ nv adya kartavyam iti prajābhiḥ; śaṅkā mithaḥ saṃjanitā narāṇām 8 ayaṃ hi dharmaprabhavo narendro; dharme rataḥ satyadhṛtiḥ pradātā caled dhi rājyāc ca sukhāc ca pārtho; dharmād apaitaś ca kathaṃ vivardhet 9 kathaṃ nu bhīṣmaś ca kṛpaś ca vipro; droṇaś ca rājā ca kulasya vṛddhaḥ pravrājya pārthān sukham āpnuvanti; dhik pāpabuddhīn bharata pradhānān 10 kiṃnāma vakṣyaty avani pradhānaḥ; pitṝn samāgamya paratra pāpaḥ putreṣu samyak caritaṃ mayeti; putrān apāpān avaropya rājyāt 11 nāsau dhiyā saṃpratipaśyati sma; kiṃnāma kṛtvāham acakṣur evam jātaḥ pṛthivyām iti pārthiveṣu; pravrājya kaunteyam athāpi rājyāt 12 nūnaṃ samṛddhān pitṛlokabhūmau; cāmīkarābhān kṣitijān praphullān vicitravīryasya sutaḥ saputraḥ; kṛtvā nṛśaṃsaṃ bata paśyati sma 13 vyūḍhottarāṃsān pṛthu lohitākṣān; nemān sma pṛcchan sa śṛṇoti nūnam prasthāpayad yat sa vanaṃ hy aśaṅko; yudhiṣṭhiraṃ sānujam āttaśastram 14 yo 'yaṃ pareṣāṃ pṛtanāṃ samṛddhāṃ; nir āyudho dīrghabhujo nihanyāt śrutvaiva śabdaṃ hi vṛkodarasya; muñcanti sainyāni śakṛt sa mūtram 15 sa kṣutpipāsādhva kṛśas taro vī; sametya nānāyudha bāṇapāṇiḥ vane smaran vāsam imaṃ sughoraṃ; śeṣaṃ na kuryād iti niścitaṃ me 16 na hy asya vīryeṇa balena kaś cit; samaḥ pṛthivyāṃ bhavitā nareṣu śītoṣṇavātātapa karśitāṅgo; na śeṣam ājāv asuhṛtsu kuryāt 17 prācyāṃ nṛpān ekarathena jitvā; vṛkodaraḥ sānucarān raṇeṣu svastyāgamad yo 'ti rathas taro vī; so 'yaṃ vane kliśyati cīravāsaḥ 18 yo dantakūre vyajayan nṛdevān; samāgatān dākṣiṇātyān mahī pān taṃ paśyatemaṃ sahadevam adya; tapo vinaṃ tāpasa veṣarūpam 19 yaḥ pārthivān ekarathena vīro; diśaṃ pratīcīṃ prati yuddhaśauṇḍaḥ so 'yaṃ vane mūlaphalena jīvañ; jaṭī caraty adya malācitāṅgaḥ 20 satre samṛddhe 'ti rathasya rājño; vedī talād utpatitā sutā yā seyaṃ vanevāsam imaṃ suduḥkhaṃ; kathaṃ sahaty adya satī sukhārhā 21 trivargamukhyasya samīraṇasya; deveśvarasyāpy atha vāśvinoś ca eṣāṃ surāṇāṃ tanayāḥ kathaṃ nu; vanecaranty alpasukhāḥ sukhārhāḥ 22 jite hi dharmasya sute sabhārye; sa bhrātṛke sānucare niraste duryodhane cāpi vivardhamāne; kathaṃ na sīdaty avaniḥ sa śailā |