Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 3 Index Previous Next
|
1
[वै] तस्मिन नगेन्द्रे वसतां तु तेषां; महात्मनां सद वरतम आस्थितानाम रतिः परमॊदश च बभूव तेषाम; आकाङ्क्षतां दर्शनम अर्जुनस्य 2 तान वीर्ययुक्तान सुविशुद्धसत्त्वांस; तेजस्विनः सत्यघृति परधानान संप्रीयमाणा बहवॊ ऽभिजग्मुर; गन्धर्वसंघाश च महर्षयश च 3 तं पादपैः पुष्पधरैर उपेतं; नगॊत्तमं पराप्य महारथानाम मनःप्रसादः परमॊ बभूव; यथा दिवं पराप्य मरुद्गणानाम 4 मयूरहंसस्वननादितानि; पुष्पॊपकीर्णानि महाचलस्य शृङ्गाणि सानूनि च पश्यमाना; गिरेः परं हर्षम अवाप्य तस्थुः 5 साक्षात कुबेरेण कृताश च तस्मिन; नगॊत्तमे संवृतकूलरॊधसः कादम्ब कारण्डवहंसजुष्टाः; पद्माकुलाः पुष्करिणीर अपश्यन 6 करीदा परदेशांश च समृद्धरूपान; सुचित्र माल्यावृत जातशॊभान मणिप्रवेकान सुमनॊहरांश च; यथा भवेयुर धनदस्य राज्ञः 7 अनेकवर्णैश च सुगन्धिभिश च; महाद्रुमैः संततम अभ्रमालिभिः तपः परधानाः सततं चरन्तः; शृङ्गं गिरेश चिन्तयितुं न शेकुः 8 सवतेजसा तस्य गतॊत्तमस्य; महौषधीनां च तथा परभावात विभक्तभावॊ न बभूव कश चिद; अहर निशानां पुरुषप्रवीर 9 यम आस्थितः सथावरजङ्गमानि; विभावसुर भावयते ऽमितौजः तस्यॊदयं चास्तमयं च वीरास; तत्र सथितास ते ददृशुर नृसिंहाः 10 रवे तमिस्रागम निर्गमांस ते; तथॊदयं चास्तमयं च वीराः समावृताः परेक्ष्य तमॊनुदस्य; गभस्तिजालैः परदिशॊ दिशश च 11 सवाध्यायवन्तः सततक्रियाश च; धर्मप्रधानाश च शुचिव्रताश च सत्ये सथितास तस्य महारथस्य; सत्यव्रतस्यागमन परतीक्षाः 12 इहैव हर्षॊ ऽसतु समागतानां; कषिप्रं कृतास्त्रेण धनंजयेन इति बरुवन्तः परमाशिषस ते; पार्थास तपॊयॊगपरा बभूवुः 13 दृष्ट्वा विचित्राणि गिरौ वनानि; किरीटिनं चिन्तयताम अभीक्ष्णम बभूव रात्रिर दिवसश च तेषां; संवत्सरेणैव समानरूपः 14 यदैव दौम्यानुमते महात्मा; कृत्वा जटाः परव्रजितः स जिष्णुः तदैव तेषां न बभूव हर्षः; कुतॊ रतिस तद्गतमानसानाम 15 भरातुर नियॊगात तु युधिष्ठिरस्य; वनाद असौ वारणमत्तगामी यत काम्यकात परव्रजितः स जिष्णुस; तदैव ते शॊकहता बभूवुः 16 तथा तु तं चिन्तयतां सिताश्वम; अस्त्रार्थिनं वासवम अभ्युपेतम मासॊ ऽथ कृच्छ्रेण तदा वयतीतस; तस्मिन नगे भारत भारतानाम 17 ततः कदाचिद धरि संप्रयुक्तं; महेन्द्र वाहं सहसॊपयातम विद्युत्प्रभं परेक्ष्य महारथानां; हर्षॊ ऽरजुनं चिन्तयतां बभूव 18 स दीप्यमानः सहसान्तरिक्षं; परकाशयन मातलिसंगृहीतः बभौ महॊल्केव घनान्तरस्था; शिखेव चाग्नेर जवलिता विधूमा 19 तम आस्थितः संददृशे किरीटी; सरग्वी वराण्य आभरणानि बिभ्रत धनंजयॊ वर्ज धरप्रभावः; शरिया जवलन पर्वतम आजगाम 20 स शैलम आसाद्य किरीटमाली; महेन्द्र वाहाद अवरुह्य तस्मात धौम्यस्य पादाव अभिवाद्य पूर्वम; अजातशत्रॊस तदनन्तरं च 21 कृकॊदरस्यापि ववन्द पादौ; माद्री सुताभ्याम अभिवादितश च समेत्य कृष्णां परिसान्त्व्य चैनां; परह्वॊ ऽभवद भरातुर उपह्वरे सः 22 बभूव तेषां परमः परहर्षस; तेनाप्रमेयेण समागतानाम स चापि तान परेक्ष्य किरीटमाली; ननन्द राजानम अभिप्रशंसन 23 यम आस्थितः सप्त जघान पूगान; दितेः सुतानां नमुचेर निहन्ता तम इन्द्र वाहं समुपेत्य पार्थाः; परदक्षिणं चक्रुर अदीनसत्त्वाः 24 ते मालतेश चक्रुर अतीव हृष्टाः; सत्कारम अग्र्यं सुरराजतुल्यम सर्वं यथावच च दिवौकसस तान; पप्रच्छुर एनं कुरुराजपुत्राः 25 तान अप्य असौ मातलिर अभ्यनन्दत; पितेव पुत्रान अनुशिष्य चैनान ययौ रथेनाप्रतिम परभेण; पुनः सकाशं तरिदिवेश्वरस्य 26 गते तु तस्मिन वरदेव वाहे; शक्रात्मजः सर्वरिपुप्रमाथी शक्रेण दत्तानि ददौ महात्मा; महाधनान्य उत्तमरूपवन्ति दिवाकराभाणि विभूषणानि; परीतः परियायै सुत सॊममात्रे 27 ततः स तेषां कुरुपुंगवानां; तेषां च सूर्याग्निसमप्रभाणाम विप्रर्षभाणाम उपविश्य मध्ये; सर्वं यथावत कथयां बभूव 28 एवं मयास्त्राण्य उपशिक्षितानि; शक्राच च वाताच च शिवाच च साक्षात तथैव शीलेन समाधिना च; परीताः सुरा मे सहिताः सहेन्द्राः 29 संक्षेपतॊ वै स विशुद्धकर्मा; तेभ्यः समाख्याय दिवि परवेशम माद्री सुताभ्यां सहितः किरीटी; सुष्वाप ताम आवसतिं परतीतः |
1
[vai] tasmin nagendre vasatāṃ tu teṣāṃ; mahātmanāṃ sad vratam āsthitānām ratiḥ pramodaś ca babhūva teṣām; ākāṅkṣatāṃ darśanam arjunasya 2 tān vīryayuktān suviśuddhasattvāṃs; tejasvinaḥ satyaghṛti pradhānān saṃprīyamāṇā bahavo 'bhijagmur; gandharvasaṃghāś ca maharṣayaś ca 3 taṃ pādapaiḥ puṣpadharair upetaṃ; nagottamaṃ prāpya mahārathānām manaḥprasādaḥ paramo babhūva; yathā divaṃ prāpya marudgaṇānām 4 mayūrahaṃsasvananāditāni; puṣpopakīrṇāni mahācalasya śṛṅgāṇi sānūni ca paśyamānā; gireḥ paraṃ harṣam avāpya tasthuḥ 5 sākṣāt kubereṇa kṛtāś ca tasmin; nagottame saṃvṛtakūlarodhasaḥ kādamba kāraṇḍavahaṃsajuṣṭāḥ; padmākulāḥ puṣkariṇīr apaśyan 6 krīdā pradeśāṃś ca samṛddharūpān; sucitra mālyāvṛta jātaśobhān maṇipravekān sumanoharāṃś ca; yathā bhaveyur dhanadasya rājñaḥ 7 anekavarṇaiś ca sugandhibhiś ca; mahādrumaiḥ saṃtatam abhramālibhiḥ tapaḥ pradhānāḥ satataṃ carantaḥ; śṛṅgaṃ gireś cintayituṃ na śekuḥ 8 svatejasā tasya gatottamasya; mahauṣadhīnāṃ ca tathā prabhāvāt vibhaktabhāvo na babhūva kaś cid; ahar niśānāṃ puruṣapravīra 9 yam āsthitaḥ sthāvarajaṅgamāni; vibhāvasur bhāvayate 'mitaujaḥ tasyodayaṃ cāstamayaṃ ca vīrās; tatra sthitās te dadṛśur nṛsiṃhāḥ 10 rave tamisrāgama nirgamāṃs te; tathodayaṃ cāstamayaṃ ca vīrāḥ samāvṛtāḥ prekṣya tamonudasya; gabhastijālaiḥ pradiśo diśaś ca 11 svādhyāyavantaḥ satatakriyāś ca; dharmapradhānāś ca śucivratāś ca satye sthitās tasya mahārathasya; satyavratasyāgamana pratīkṣāḥ 12 ihaiva harṣo 'stu samāgatānāṃ; kṣipraṃ kṛtāstreṇa dhanaṃjayena iti bruvantaḥ paramāśiṣas te; pārthās tapoyogaparā babhūvuḥ 13 dṛṣṭvā vicitrāṇi girau vanāni; kirīṭinaṃ cintayatām abhīkṣṇam babhūva rātrir divasaś ca teṣāṃ; saṃvatsareṇaiva samānarūpaḥ 14 yadaiva daumyānumate mahātmā; kṛtvā jaṭāḥ pravrajitaḥ sa jiṣṇuḥ tadaiva teṣāṃ na babhūva harṣaḥ; kuto ratis tadgatamānasānām 15 bhrātur niyogāt tu yudhiṣṭhirasya; vanād asau vāraṇamattagāmī yat kāmyakāt pravrajitaḥ sa jiṣṇus; tadaiva te śokahatā babhūvuḥ 16 tathā tu taṃ cintayatāṃ sitāśvam; astrārthinaṃ vāsavam abhyupetam māso 'tha kṛcchreṇa tadā vyatītas; tasmin nage bhārata bhāratānām 17 tataḥ kadācid dhari saṃprayuktaṃ; mahendra vāhaṃ sahasopayātam vidyutprabhaṃ prekṣya mahārathānāṃ; harṣo 'rjunaṃ cintayatāṃ babhūva 18 sa dīpyamānaḥ sahasāntarikṣaṃ; prakāśayan mātalisaṃgṛhītaḥ babhau maholkeva ghanāntarasthā; śikheva cāgner jvalitā vidhūmā 19 tam āsthitaḥ saṃdadṛśe kirīṭī; sragvī varāṇy ābharaṇāni bibhrat dhanaṃjayo varja dharaprabhāvaḥ; śriyā jvalan parvatam ājagāma 20 sa śailam āsādya kirīṭamālī; mahendra vāhād avaruhya tasmāt dhaumyasya pādāv abhivādya pūrvam; ajātaśatros tadanantaraṃ ca 21 kṛkodarasyāpi vavanda pādau; mādrī sutābhyām abhivāditaś ca sametya kṛṣṇāṃ parisāntvya caināṃ; prahvo 'bhavad bhrātur upahvare saḥ 22 babhūva teṣāṃ paramaḥ praharṣas; tenāprameyeṇa samāgatānām sa cāpi tān prekṣya kirīṭamālī; nananda rājānam abhipraśaṃsan 23 yam āsthitaḥ sapta jaghāna pūgān; diteḥ sutānāṃ namucer nihantā tam indra vāhaṃ samupetya pārthāḥ; pradakṣiṇaṃ cakrur adīnasattvāḥ 24 te mālateś cakrur atīva hṛṣṭāḥ; satkāram agryaṃ surarājatulyam sarvaṃ yathāvac ca divaukasas tān; papracchur enaṃ kururājaputrāḥ 25 tān apy asau mātalir abhyanandat; piteva putrān anuśiṣya cainān yayau rathenāpratima prabheṇa; punaḥ sakāśaṃ tridiveśvarasya 26 gate tu tasmin varadeva vāhe; śakrātmajaḥ sarvaripupramāthī śakreṇa dattāni dadau mahātmā; mahādhanāny uttamarūpavanti divākarābhāṇi vibhūṣaṇāni; prītaḥ priyāyai suta somamātre 27 tataḥ sa teṣāṃ kurupuṃgavānāṃ; teṣāṃ ca sūryāgnisamaprabhāṇām viprarṣabhāṇām upaviśya madhye; sarvaṃ yathāvat kathayāṃ babhūva 28 evaṃ mayāstrāṇy upaśikṣitāni; śakrāc ca vātāc ca śivāc ca sākṣāt tathaiva śīlena samādhinā ca; prītāḥ surā me sahitāḥ sahendrāḥ 29 saṃkṣepato vai sa viśuddhakarmā; tebhyaḥ samākhyāya divi praveśam mādrī sutābhyāṃ sahitaḥ kirīṭī; suṣvāpa tām āvasatiṃ pratītaḥ |