Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 4 Index Previous Next
|
1
[वै] एतस्मिन्न अन्तरे तत्र महावीर्यपराक्रमः आजगाम महासत्त्वः कृपः शस्त्रभृतां वरः अर्जुनं परति संयॊद्धुं युद्धार्थी स महारथः 2 तौ रथौ सूर्यसंकाशौ यॊत्स्यमानौ महाबलौ शारदाव इव जीमूतौ वयरॊचेतां वयवस्थितौ 3 पार्थॊ ऽपि विश्रुतं लॊके गाण्डीवं परमायुधम विकृष्य चिक्षेप बहून नाराचान मर्मभेदिनः 4 तान अप्राप्ताञ शितैर बाणैर नाराचान रक्तभॊजनान कृपश चिच्छेद पार्थस्य शतशॊ ऽथ सहस्रशः 5 ततः पार्थश च संक्रुद्धश चित्रान मार्गान परदर्शयन दिशः संछादयन बाणैः परदिशश च महारथः 6 एकछायम इवाकाशं परकुर्वन सर्वतः परभुः परधादयद अमेयात्मा पार्थः शरशतैः कृपम 7 स शरैर अर्पितः करुद्धः शितैर अग्निशिखॊपमैः तूर्णं शरसहस्रेण पार्थम अप्रतिमौजसम अर्पयित्वा महात्मानं ननाद समरे कृपः 8 ततः कनकपुङ्खाग्रैर वीरः संनतपर्वभिः तवरन गाण्डीवनिर्मुक्तैर अर्जुनस तस्य वाजिनः चतुर्भिश चतुरस तीक्ष्णैर अविध्यत परमेषुभिः 9 ते हया निशितैर विद्धा जवलद भिर इव पन्नगैः उत्पेतुः सहसा सर्वे कृपः सथानाद अथाच्यवत 10 चयुतं तु गौतमं सथानात समीक्ष्य कुरुनन्दनः नाविध्यत परवीरघ्नॊ रक्षमाणॊ ऽसय गौरवम 11 स तु लब्ध्वा पुनः सथानं गौतमः सव्यसाचिनम विव्याध दशभिर बाणैस तवरितः कङ्कपत्रिभिः 12 ततः पार्थॊ धनुस तस्य भल्लेन निशितेन च चिच्छेदैकेन भूयश च हस्ताच चापम अथाहरत 13 अथास्य कवचं बाणैर निशितैर मर्मभेदिभिः वयधमन न च पार्थॊ ऽसय शरीरम अवपीडयत 14 तस्य निर्मुच्यमानस्य कवचात काय आबभौ समये मुच्यमानस्य सर्पस्येव तनुर यथा 15 छिन्ने धनुषि पार्थेन सॊ ऽनयद आदाय कार्मुकम चकार गौतमः सज्यं तद अद्भुतम इवाभवत 16 स तद अप्य अस्य कौन्तेयश चिच्छेद नतपर्वणा एवम अन्यानि चापानि बहूनि कृतहस्तवत शारद्वतस्य चिच्छेद पाण्डवः परवीह्र हा 17 स छिन्नधनुर आदाय अथ शक्तिं परतापवान पराहिणॊत पाण्डुपुत्राय परदीप्ताम अशनीम इव 18 ताम अर्जुनस तदायान्तीं शक्तिं हेमविभूषिताम वियद गतां महॊल्काभं चिच्छेद दशभिः शरैः सापतद दशधा छिन्ना भूमौ पार्थेन धीमता 19 युगमध्ये तु भल्लैस तु ततः स सधनुः कृपः तम आशु निशितैः पार्थं बिभेद दशभिः शरैः 20 ततः पार्थॊ महातेजा विशिखान अग्नितेजसः चिक्षेप समरे करुद्धस तरयॊदश शिलाशितान 21 अथास्य युगम एकेन चतुर्भिश चतुरॊ हयान षष्ठेन च शिरः कायाच छरेण रथसारथेः 22 तरिभिस तरिवेणुं समरे दवाभ्याम अक्षौ महाबलः दवादशेन तु भल्लेन चकर्तास्य धवजं तथा 23 ततॊ वर्ज निकाशेन फल्गुनः परहसन्न इव तरयॊदशेनेन्द्रसमः कृपं वक्षस्य अताडयत 24 स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः गदापाणिर अवप्लुत्य तूर्णं चिक्षेप तां गदाम 25 सा तु मुक्ता गदा गुर्वी कृपेण सुपरिष्कृता अर्जुनेन शरैर नुन्ना परति मार्गम अथागमत 26 ततॊ यॊधाः परीप्सन्तः शारद्वतम अमर्षणम सर्वतः समरे पार्थं शरवर्षैर अवाकिरन 27 ततॊ विराटस्य सुतः सव्यम आवृत्य वाजिनः यमकं मण्डलं कृत्वा तान यॊधान परत्यवारयत 28 ततः कृपम उपादाय विरथं ते नरर्षभाः अजाजह्रुर महावेगाः कुन्तीपुत्राद धनंजयात |
1
[vai] etasminn antare tatra mahāvīryaparākramaḥ ājagāma mahāsattvaḥ kṛpaḥ śastrabhṛtāṃ varaḥ arjunaṃ prati saṃyoddhuṃ yuddhārthī sa mahārathaḥ 2 tau rathau sūryasaṃkāśau yotsyamānau mahābalau śāradāv iva jīmūtau vyarocetāṃ vyavasthitau 3 pārtho 'pi viśrutaṃ loke gāṇḍīvaṃ paramāyudham vikṛṣya cikṣepa bahūn nārācān marmabhedinaḥ 4 tān aprāptāñ śitair bāṇair nārācān raktabhojanān kṛpaś ciccheda pārthasya śataśo 'tha sahasraśaḥ 5 tataḥ pārthaś ca saṃkruddhaś citrān mārgān pradarśayan diśaḥ saṃchādayan bāṇaiḥ pradiśaś ca mahārathaḥ 6 ekachāyam ivākāśaṃ prakurvan sarvataḥ prabhuḥ pradhādayad ameyātmā pārthaḥ śaraśataiḥ kṛpam 7 sa śarair arpitaḥ kruddhaḥ śitair agniśikhopamaiḥ tūrṇaṃ śarasahasreṇa pārtham apratimaujasam arpayitvā mahātmānaṃ nanāda samare kṛpaḥ 8 tataḥ kanakapuṅkhāgrair vīraḥ saṃnataparvabhiḥ tvaran gāṇḍīvanirmuktair arjunas tasya vājinaḥ caturbhiś caturas tīkṣṇair avidhyat parameṣubhiḥ 9 te hayā niśitair viddhā jvalad bhir iva pannagaiḥ utpetuḥ sahasā sarve kṛpaḥ sthānād athācyavat 10 cyutaṃ tu gautamaṃ sthānāt samīkṣya kurunandanaḥ nāvidhyat paravīraghno rakṣamāṇo 'sya gauravam 11 sa tu labdhvā punaḥ sthānaṃ gautamaḥ savyasācinam vivyādha daśabhir bāṇais tvaritaḥ kaṅkapatribhiḥ 12 tataḥ pārtho dhanus tasya bhallena niśitena ca cicchedaikena bhūyaś ca hastāc cāpam athāharat 13 athāsya kavacaṃ bāṇair niśitair marmabhedibhiḥ vyadhaman na ca pārtho 'sya śarīram avapīḍayat 14 tasya nirmucyamānasya kavacāt kāya ābabhau samaye mucyamānasya sarpasyeva tanur yathā 15 chinne dhanuṣi pārthena so 'nyad ādāya kārmukam cakāra gautamaḥ sajyaṃ tad adbhutam ivābhavat 16 sa tad apy asya kaunteyaś ciccheda nataparvaṇā evam anyāni cāpāni bahūni kṛtahastavat śāradvatasya ciccheda pāṇḍavaḥ paravīhra hā 17 sa chinnadhanur ādāya atha śaktiṃ pratāpavān prāhiṇot pāṇḍuputrāya pradīptām aśanīm iva 18 tām arjunas tadāyāntīṃ śaktiṃ hemavibhūṣitām viyad gatāṃ maholkābhaṃ ciccheda daśabhiḥ śaraiḥ sāpatad daśadhā chinnā bhūmau pārthena dhīmatā 19 yugamadhye tu bhallais tu tataḥ sa sadhanuḥ kṛpaḥ tam āśu niśitaiḥ pārthaṃ bibheda daśabhiḥ śaraiḥ 20 tataḥ pārtho mahātejā viśikhān agnitejasaḥ cikṣepa samare kruddhas trayodaśa śilāśitān 21 athāsya yugam ekena caturbhiś caturo hayān ṣaṣṭhena ca śiraḥ kāyāc chareṇa rathasāratheḥ 22 tribhis triveṇuṃ samare dvābhyām akṣau mahābalaḥ dvādaśena tu bhallena cakartāsya dhvajaṃ tathā 23 tato varja nikāśena phalgunaḥ prahasann iva trayodaśenendrasamaḥ kṛpaṃ vakṣasy atāḍayat 24 sa chinnadhanvā viratho hatāśvo hatasārathiḥ gadāpāṇir avaplutya tūrṇaṃ cikṣepa tāṃ gadām 25 sā tu muktā gadā gurvī kṛpeṇa supariṣkṛtā arjunena śarair nunnā prati mārgam athāgamat 26 tato yodhāḥ parīpsantaḥ śāradvatam amarṣaṇam sarvataḥ samare pārthaṃ śaravarṣair avākiran 27 tato virāṭasya sutaḥ savyam āvṛtya vājinaḥ yamakaṃ maṇḍalaṃ kṛtvā tān yodhān pratyavārayat 28 tataḥ kṛpam upādāya virathaṃ te nararṣabhāḥ ajājahrur mahāvegāḥ kuntīputrād dhanaṃjayāt |