Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 5 Index Previous Next
|
1
[न] अथाह गालवं दीनं सुपर्णः पततां वरः निर्मितं वह्निना भूमौ वायुना वैधितं तथा यस्माद धिरण्मयं सर्वं हिरण्यं तेन चॊच्यते 2 धत्ते धारयते चेदम एतस्मात कारणाद धनम तद एतत तरिषु लॊकेषु धनं तिष्ठति शाश्वतम 3 नित्यं परॊष्ठपदाभ्यां च शुक्रे धनपतौ तथा मनुष्येभ्यः समादत्ते शुक्रश चित्तार्जितं धनम 4 अजैक पाद अहिर बुध्न्यै रक्ष्यते धनदेन च एवं न शक्यते लब्धुम अलब्धव्यं दविजर्षभ 5 ऋते च धनम अश्वानां नावाप्तिर विद्यते तव अर्थं याचात्र राजानं कं चिद राजर्षिवंशजम अपीड्य राजा पौरान हि यॊ नौ कुर्यात कृताथिनौ 6 अस्ति सॊमान्ववाये मे जातः कश चिन नृपः सखा अभिगच्छावहे तं वै तस्यास्ति विभवॊ भुवि 7 ययातिर नाम राजर्षिर नाहुषः सत्यविक्रमः स दास्यति मया चॊक्तॊ भवता चार्थितः सवयम 8 विभवश चास्य सुमहान आसीद धनपतेर इव एवं स तु धनं विद्वान दानेनैव वयशॊधयत 9 तथा तौ कथयन्तौ च चिन्तयन्तौ च यत कषमम परतिष्ठाने नरपतिं ययातिं परयुपस्थितौ 10 परतिगृह्य च सत्कारम अर्घादिं भॊजनं वरम पृष्टश चागमने हेतुम उवाच विनतासुतः 11 अयं मे नाहुष सखा गालवस तपसॊ निधिः विश्वामित्रस्य शिष्यॊ ऽभूद वर्षाण्य अयुतशॊ नृप 12 सॊ ऽयं तेनाभ्यनुज्ञात उपकारेप्सया दविजः तम आह भगवान कां ते ददानि गुरु दक्षिणाम 13 असकृत तेन चॊक्तेन किं चिद आगतमन्युना अयम उक्तः परयच्छेति जानता विभवं लघु 14 एकतः शयाम कर्णानां शुभ्राणां शुद्धजन्मनाम अष्टौ शतानि मे देहि हयानां चन्द्र वर्चसाम 15 गुर्वर्थॊ दीयताम एष यदि गालव मन्यसे इत्य एवम आह सक्रॊधॊ विश्वामित्रस तपॊधनः 16 सॊ ऽयं शॊकेन महता तप्यमानॊ दविजर्षभः अशक्तः परतिकर्तुं तद भवन्तं शरणं गतः 17 पतिगृह्य नरव्याघ्र तवत्तॊ भिक्षां गतव्ययः कृत्वापवर्गं गुरवे चरिष्यति महत तपः 18 तपसः संविभागेन भवन्तम अपि यॊक्ष्यते सवेन राजर्षितपसा पूर्णं तवां पूरयिष्यति 19 यावन्ति रॊमाणि हये भवन्ति हि नरेश्वर तावतॊ वाजिदा लॊकान पराप्नुवन्ति महीपते 20 पात्रं परतिग्रहस्यायं दातुं पात्रं तथा भवान शङ्खे कषीरम इवासक्तं भवत्व एतत तथॊपमम |
1
[n] athāha gālavaṃ dīnaṃ suparṇaḥ patatāṃ varaḥ nirmitaṃ vahninā bhūmau vāyunā vaidhitaṃ tathā yasmād dhiraṇmayaṃ sarvaṃ hiraṇyaṃ tena cocyate 2 dhatte dhārayate cedam etasmāt kāraṇād dhanam tad etat triṣu lokeṣu dhanaṃ tiṣṭhati śāśvatam 3 nityaṃ proṣṭhapadābhyāṃ ca śukre dhanapatau tathā manuṣyebhyaḥ samādatte śukraś cittārjitaṃ dhanam 4 ajaika pād ahir budhnyai rakṣyate dhanadena ca evaṃ na śakyate labdhum alabdhavyaṃ dvijarṣabha 5 ṛte ca dhanam aśvānāṃ nāvāptir vidyate tava arthaṃ yācātra rājānaṃ kaṃ cid rājarṣivaṃśajam apīḍya rājā paurān hi yo nau kuryāt kṛtāthinau 6 asti somānvavāye me jātaḥ kaś cin nṛpaḥ sakhā abhigacchāvahe taṃ vai tasyāsti vibhavo bhuvi 7 yayātir nāma rājarṣir nāhuṣaḥ satyavikramaḥ sa dāsyati mayā cokto bhavatā cārthitaḥ svayam 8 vibhavaś cāsya sumahān āsīd dhanapater iva evaṃ sa tu dhanaṃ vidvān dānenaiva vyaśodhayat 9 tathā tau kathayantau ca cintayantau ca yat kṣamam pratiṣṭhāne narapatiṃ yayātiṃ prayupasthitau 10 pratigṛhya ca satkāram arghādiṃ bhojanaṃ varam pṛṣṭaś cāgamane hetum uvāca vinatāsutaḥ 11 ayaṃ me nāhuṣa sakhā gālavas tapaso nidhiḥ viśvāmitrasya śiṣyo 'bhūd varṣāṇy ayutaśo nṛpa 12 so 'yaṃ tenābhyanujñāta upakārepsayā dvijaḥ tam āha bhagavān kāṃ te dadāni guru dakṣiṇām 13 asakṛt tena coktena kiṃ cid āgatamanyunā ayam uktaḥ prayaccheti jānatā vibhavaṃ laghu 14 ekataḥ śyāma karṇānāṃ śubhrāṇāṃ śuddhajanmanām aṣṭau śatāni me dehi hayānāṃ candra varcasām 15 gurvartho dīyatām eṣa yadi gālava manyase ity evam āha sakrodho viśvāmitras tapodhanaḥ 16 so 'yaṃ śokena mahatā tapyamāno dvijarṣabhaḥ aśaktaḥ pratikartuṃ tad bhavantaṃ śaraṇaṃ gataḥ 17 patigṛhya naravyāghra tvatto bhikṣāṃ gatavyayaḥ kṛtvāpavargaṃ gurave cariṣyati mahat tapaḥ 18 tapasaḥ saṃvibhāgena bhavantam api yokṣyate svena rājarṣitapasā pūrṇaṃ tvāṃ pūrayiṣyati 19 yāvanti romāṇi haye bhavanti hi nareśvara tāvato vājidā lokān prāpnuvanti mahīpate 20 pātraṃ pratigrahasyāyaṃ dātuṃ pātraṃ tathā bhavān śaṅkhe kṣīram ivāsaktaṃ bhavatv etat tathopamam |