Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 6 Index Previous Next
|
1
[स] अथ शूरा महाराज परस्परकृतागसः जग्मुः सवशिबिराण्य एव रुधिरेण समुक्षिताः 2 विश्रम्य च यथान्यायं पूजयित्वा परस्परम संनधाः समदृश्यन्त भूयॊ युद्धचिकीर्षया 3 ततस तव सुतॊ राजंश चिन्तयाभिपरिप्लुतः विस्रवच छॊणिताक्ताङ्गः पप्रच्छेदं पितामहम 4 सैन्यानि रौद्राणि भयानकानि; वयूढानि सम्यग बहुल धवजानि विदार्य हत्वा च निपीड्य शूरास; ते पाण्डवानां तवरिता रथौघाः 5 संमॊह्य सर्वान युधि कीर्तिमन्तॊ; वयूहं च तं मकरं वज्रकल्पम परविश्य भीमेन निबर्हितॊ ऽसमि; घॊरैः शरैर मृत्युदण्डप्रकाशैः 6 करुद्धं तम उद्वीक्ष्य भयेन राजन; संमूर्छितॊ नालभं शान्तिम अद्य इच्छे परसादात तव सत्यसंघ; पराप्तुं जयं पाण्डवेयांश च हन्तुम 7 तेनैवम उक्तः परहसन महात्मा; दुर्यॊधनं जातमन्युं विदित्वा तं परत्युवाचाविमना मनस्वी; गङ्गासुतः शस्त्रभृतां वरिष्ठः 8 परेण यत्नेन विगाह्य सेनां; सर्वात्मनाहं तव राजपुत्र इच्छामि दातुं विजयं सुखं च; न चात्मानं छादये ऽहं तवदर्थे 9 एते तु रौद्रा बहवॊ महारथा; यशस्विनः शूरतमाः कृतास्त्राः ये पाण्डवानां समरे सहाया; जितक्लमाः करॊधविषं वमन्ति 10 ते नेह शक्याः सहसा विजेतुं; वीर्यॊन्नद्धाः कृतवैरास तवया च अहं हय एतान परतियॊत्स्यामि राजन; सर्वात्मना जीवितं तयज्य वीर 11 रणे तवार्थाय महानुभाव; न जीवितं रक्ष्यतमं ममाद्य सर्वांस तवार्थाय स देव दैत्याँल; लॊकान दहेयं किम उ शत्रूंस तवेह 12 तत पाण्डवान यॊधयिष्यामि राजन; परियं च ते सर्वम अहं करिष्ये शरुत्वैव चैतत परमप्रतीतॊ; दुर्यॊधनः परीतिमना बभूव 13 सर्वाणि सैन्यानि ततः परहृष्टॊ; निर्गच्छतेत्य आह नृपांश च सर्वान तद आज्ञया तानि विनिर्ययुर दरुतं; रथाश्वपादातगजायुतानि 14 परहर्षयुक्तानि तु तानि राजन; महान्ति नानाविध शस्त्रवन्ति सथितानि नागाश्वपदातिमन्ति; विरेजुर आजौ तव राजन बलानि 15 वृन्दैः सथिताश चापि सुसंप्रयुक्ताश; चकाशिरे दन्ति गणाः समन्तात शस्त्रास्त्रविद्भिर नरदेव यॊधैर; अधिष्ठिताः सैन्यगणास तवदीयाः 16 रथैश च पादातगजाश्वसंघैः; परयाद्भिर आजौ विधिवत परणुन्नैः समुद्धतं वै तरुणार्कवर्णं; रजॊ बभौ छादयत सूर्यरश्मीन 17 रेजुः पताका रथदन्त संस्था; वातेरिता भराम्यमाणाः समन्तात नाना रङ्गाः समरे तत्र राजन; मेघैर युक्ता विद्युतः खे यथैव 18 धनूंषि विस्फारयतां नृपाणां; बभूव शब्दस तुमुलॊ ऽतिघॊरः विमथ्यतॊ देवमहासुरौघैर; यथार्णवस्यादि युगे तदानीम 19 तद उग्रनादं बहुरूपवर्णं; तवात्मजानां समुदीर्णम एव बभूव सैन्यं रिपुसैन्यहन्तृ; युगान्तमेघौघनिभं तदानीम |
1
[s] atha śūrā mahārāja parasparakṛtāgasaḥ jagmuḥ svaśibirāṇy eva rudhireṇa samukṣitāḥ 2 viśramya ca yathānyāyaṃ pūjayitvā parasparam saṃnadhāḥ samadṛśyanta bhūyo yuddhacikīrṣayā 3 tatas tava suto rājaṃś cintayābhipariplutaḥ visravac choṇitāktāṅgaḥ papracchedaṃ pitāmaham 4 sainyāni raudrāṇi bhayānakāni; vyūḍhāni samyag bahula dhvajāni vidārya hatvā ca nipīḍya śūrās; te pāṇḍavānāṃ tvaritā rathaughāḥ 5 saṃmohya sarvān yudhi kīrtimanto; vyūhaṃ ca taṃ makaraṃ vajrakalpam praviśya bhīmena nibarhito 'smi; ghoraiḥ śarair mṛtyudaṇḍaprakāśaiḥ 6 kruddhaṃ tam udvīkṣya bhayena rājan; saṃmūrchito nālabhaṃ śāntim adya icche prasādāt tava satyasaṃgha; prāptuṃ jayaṃ pāṇḍaveyāṃś ca hantum 7 tenaivam uktaḥ prahasan mahātmā; duryodhanaṃ jātamanyuṃ viditvā taṃ pratyuvācāvimanā manasvī; gaṅgāsutaḥ śastrabhṛtāṃ variṣṭhaḥ 8 pareṇa yatnena vigāhya senāṃ; sarvātmanāhaṃ tava rājaputra icchāmi dātuṃ vijayaṃ sukhaṃ ca; na cātmānaṃ chādaye 'haṃ tvadarthe 9 ete tu raudrā bahavo mahārathā; yaśasvinaḥ śūratamāḥ kṛtāstrāḥ ye pāṇḍavānāṃ samare sahāyā; jitaklamāḥ krodhaviṣaṃ vamanti 10 te neha śakyāḥ sahasā vijetuṃ; vīryonnaddhāḥ kṛtavairās tvayā ca ahaṃ hy etān pratiyotsyāmi rājan; sarvātmanā jīvitaṃ tyajya vīra 11 raṇe tavārthāya mahānubhāva; na jīvitaṃ rakṣyatamaṃ mamādya sarvāṃs tavārthāya sa deva daityāṁl; lokān daheyaṃ kim u śatrūṃs taveha 12 tat pāṇḍavān yodhayiṣyāmi rājan; priyaṃ ca te sarvam ahaṃ kariṣye śrutvaiva caitat paramapratīto; duryodhanaḥ prītimanā babhūva 13 sarvāṇi sainyāni tataḥ prahṛṣṭo; nirgacchatety āha nṛpāṃś ca sarvān tad ājñayā tāni viniryayur drutaṃ; rathāśvapādātagajāyutāni 14 praharṣayuktāni tu tāni rājan; mahānti nānāvidha śastravanti sthitāni nāgāśvapadātimanti; virejur ājau tava rājan balāni 15 vṛndaiḥ sthitāś cāpi susaṃprayuktāś; cakāśire danti gaṇāḥ samantāt śastrāstravidbhir naradeva yodhair; adhiṣṭhitāḥ sainyagaṇās tvadīyāḥ 16 rathaiś ca pādātagajāśvasaṃghaiḥ; prayādbhir ājau vidhivat praṇunnaiḥ samuddhataṃ vai taruṇārkavarṇaṃ; rajo babhau chādayat sūryaraśmīn 17 rejuḥ patākā rathadanta saṃsthā; vāteritā bhrāmyamāṇāḥ samantāt nānā raṅgāḥ samare tatra rājan; meghair yuktā vidyutaḥ khe yathaiva 18 dhanūṃṣi visphārayatāṃ nṛpāṇāṃ; babhūva śabdas tumulo 'tighoraḥ vimathyato devamahāsuraughair; yathārṇavasyādi yuge tadānīm 19 tad ugranādaṃ bahurūpavarṇaṃ; tavātmajānāṃ samudīrṇam eva babhūva sainyaṃ ripusainyahantṛ; yugāntameghaughanibhaṃ tadānīm |