Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 11 Index Previous Next
|
1
[व] करॊशमात्रं ततॊ गत्वा ददृशुस तान महारथान शारद्वतं कृपं दरौणिं कृतवर्माणम एव च 2 ते तु दृष्ट्वैव राजानं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम अश्रुकण्ठा विनिःश्वस्य रुदन्तम इदम अब्रुवन 3 पुत्रस तव महाराज कृत्वा कर्म सुदुष्करम गतः सानुचरॊ राजञ शक्र लॊकं महीपतिः 4 दुर्यॊधन बलान मुक्ता वयम एव तरयॊ रथाः सर्वम अन्यत परिक्षीणं सैन्यं ते भरतर्षभ 5 इत्य एवम उक्त्वा राजानं कृपः शारद्वतस तदा गान्धारीं पुत्रशॊकार्ताम इदं वचनम अब्रवीत 6 अभीता युध्यमानास ते घनन्तः शत्रुगणान बहून वीरकर्माणि कुर्वाणाः पुत्रास ते निधनं गताः 7 धरुवं संप्राप्य लॊकांस ते निर्मलाञ शस्त्रनिर्जितान भास्वरं देहम आस्थाय विहरन्त्य अमरा इव 8 न हि कश चिद धि शूराणां युध्यमानः पराङ्मुखः शस्त्रेण निधनं पराप्तॊ न च कश चित कृताञ्जलिः 9 एतां तां कषत्रियस्याहुः पुराणां परमां गतिम शस्त्रेण निधनं संख्ये तान न शॊचितुम अर्हसि 10 न चापि शत्रवस तेषाम ऋध्यन्ते राज्ञि पाण्डवाः शृणु यत्कृतम अस्माभिर अश्वत्थाम पुरॊगमैः 11 अधर्मेण हतं शरुत्वा भीमसेनेन ते सुतम सुप्तं शिबिरम आविश्य पाण्डूनां कदनं कृतम 12 पाञ्चाला निहताः सर्वे धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः दरुपदस्यात्मजाश चैव दरौपदेयाश च पातिताः 13 तथा विशसनं कृत्वा पुत्रशत्रुगणस्य ते पराद्रवाम रणे सथातुं न हि शक्यामहे तरयः 14 ते हि शूरा महेष्वासाः कषिप्रम एष्यन्ति पाण्डवाः अमर्षवशम आपन्ना वैरं परतिजिहीर्षवः 15 निहतान आत्मजाञ शरुत्वा परमत्तान पुरुषर्षभाः निनीषन्तः पदं शूराः कषिप्रम एव यशस्विनि 16 पाण्डूनां किल्बिषं कृत्वा संस्थातुं नॊत्सहामहे अनुजानीहि नॊ राज्ञि मा च शॊके मनः कृथाः 17 राजंस तवम अनुजानीहि धैर्यम आतिष्ठ चॊत्तमम निष्ठान्तं पश्य चापि तवं कषत्रधर्मं च केवलम 18 इत्य एवम उक्त्वा राजानं कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम कृपश च कृतवर्मा च दरॊणपुत्रश च भारत 19 अवेक्षमाणा राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम गङ्गाम अनु महात्मानस तूर्णम अश्वान अचॊदयन 20 अपक्रम्य तु ते राजन सर्व एव महारथाः आमन्त्र्यान्यॊन्यम उद्विग्नास तरिधा ते परययुस ततः 21 जगाम हास्तिनपुरं कृपः शारद्वतस तदा सवम एव राष्ट्रं हार्दिक्यॊ दरौणिर वयासाश्रमं ययौ 22 एवं ते परययुर वीरा वीक्षमाणाः परस्परम भयार्ताः पाण्डुपुत्राणाम आगः कृत्वा महात्मनाम 23 समेत्य वीरा राजानं तदा तव अनुदिते रवौ विप्रजग्मुर महाराज यथेच्छकम अरिंदमाः |
1
[v] krośamātraṃ tato gatvā dadṛśus tān mahārathān śāradvataṃ kṛpaṃ drauṇiṃ kṛtavarmāṇam eva ca 2 te tu dṛṣṭvaiva rājānaṃ prajñā cakṣuṣam īśvaram aśrukaṇṭhā viniḥśvasya rudantam idam abruvan 3 putras tava mahārāja kṛtvā karma suduṣkaram gataḥ sānucaro rājañ śakra lokaṃ mahīpatiḥ 4 duryodhana balān muktā vayam eva trayo rathāḥ sarvam anyat parikṣīṇaṃ sainyaṃ te bharatarṣabha 5 ity evam uktvā rājānaṃ kṛpaḥ śāradvatas tadā gāndhārīṃ putraśokārtām idaṃ vacanam abravīt 6 abhītā yudhyamānās te ghnantaḥ śatrugaṇān bahūn vīrakarmāṇi kurvāṇāḥ putrās te nidhanaṃ gatāḥ 7 dhruvaṃ saṃprāpya lokāṃs te nirmalāñ śastranirjitān bhāsvaraṃ deham āsthāya viharanty amarā iva 8 na hi kaś cid dhi śūrāṇāṃ yudhyamānaḥ parāṅmukhaḥ śastreṇa nidhanaṃ prāpto na ca kaś cit kṛtāñjaliḥ 9 etāṃ tāṃ kṣatriyasyāhuḥ purāṇāṃ paramāṃ gatim śastreṇa nidhanaṃ saṃkhye tān na śocitum arhasi 10 na cāpi śatravas teṣām ṛdhyante rājñi pāṇḍavāḥ śṛṇu yatkṛtam asmābhir aśvatthāma purogamaiḥ 11 adharmeṇa hataṃ śrutvā bhīmasenena te sutam suptaṃ śibiram āviśya pāṇḍūnāṃ kadanaṃ kṛtam 12 pāñcālā nihatāḥ sarve dhṛṣṭadyumnapurogamāḥ drupadasyātmajāś caiva draupadeyāś ca pātitāḥ 13 tathā viśasanaṃ kṛtvā putraśatrugaṇasya te prādravāma raṇe sthātuṃ na hi śakyāmahe trayaḥ 14 te hi śūrā maheṣvāsāḥ kṣipram eṣyanti pāṇḍavāḥ amarṣavaśam āpannā vairaṃ pratijihīrṣavaḥ 15 nihatān ātmajāñ śrutvā pramattān puruṣarṣabhāḥ ninīṣantaḥ padaṃ śūrāḥ kṣipram eva yaśasvini 16 pāṇḍūnāṃ kilbiṣaṃ kṛtvā saṃsthātuṃ notsahāmahe anujānīhi no rājñi mā ca śoke manaḥ kṛthāḥ 17 rājaṃs tvam anujānīhi dhairyam ātiṣṭha cottamam niṣṭhāntaṃ paśya cāpi tvaṃ kṣatradharmaṃ ca kevalam 18 ity evam uktvā rājānaṃ kṛtvā cābhipradakṣiṇam kṛpaś ca kṛtavarmā ca droṇaputraś ca bhārata 19 avekṣamāṇā rājānaṃ dhṛtarāṣṭraṃ manīṣiṇam gaṅgām anu mahātmānas tūrṇam aśvān acodayan 20 apakramya tu te rājan sarva eva mahārathāḥ āmantryānyonyam udvignās tridhā te prayayus tataḥ 21 jagāma hāstinapuraṃ kṛpaḥ śāradvatas tadā svam eva rāṣṭraṃ hārdikyo drauṇir vyāsāśramaṃ yayau 22 evaṃ te prayayur vīrā vīkṣamāṇāḥ parasparam bhayārtāḥ pāṇḍuputrāṇām āgaḥ kṛtvā mahātmanām 23 sametya vīrā rājānaṃ tadā tv anudite ravau viprajagmur mahārāja yathecchakam ariṃdamāḥ |