Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 12 Index Previous Next
|
1
केन वृत्तेन वृत्तज्ञ वर्तमानॊ महीपतिः सुखेनार्थान सुखॊदर्कान इह च परेत्य चाप्नुयात 2 इयं गुणानां षट्त्रिंशत षट तरिंशद गुणसंयुता यान गुणांस तु गुणॊपेतः कुर्वन गुणम अवाप्नुयात 3 चरेद धर्मान अकटुकॊ मुञ्चेत सनेहं न नास्तिकः अनृशंसश चरेद अर्थं चरेत कामम अनुद्धतः 4 परियं बरूयाद अकृपणः शूरः सयाद अविकत्थनः दाता नापात्र वर्षी सयात परगल्भः सयाद अनिष्ठुरः 5 संदधीत न चानार्यैर विगृणीयान न बन्धुभिः नानाप्तैः कारयेच चारं कुर्यात कार्यम अपीडया 6 अर्थान बरूयान न चासत्सु गुणान बरूयान न चात्मनः आदद्यान न च साधुभ्यॊ नासत पुरुषम आश्रयेत 7 नापरीक्ष्य नयेद दण्डं न च मत्रं परकाशयेत विसृजेन न च लुब्ध्येभ्यॊ विश्वसेन नापकारिषु 8 अनीर्षुर गुप्तदारः सयाच चॊक्षः सयाद अघृणी नृपः सत्रियं सेवेत नात्यर्थं मृष्टं भुञ्जीत नाहितम 9 अस्तब्धः पूजयेन मान्यान गुरून सेवेद अमायया अर्चेद देवान न दम्भेन शरियम इच्छेद अकुत्सिताम 10 सेवेत परणयं हित्वा दक्षः सयान न तव अकालवित सान्त्वयेन न च भॊगार्थम अनुगृह्णन न चाक्षिपेत 11 परहरेन न तव अविज्ञाय हत्वा शत्रून न शेषयेत करॊधं कुर्यान न चाकस्मान मृदुः सयान नापकारिषु 12 एवं चरस्व राज्यस्थॊ यदि शरेय इहेच्छसि अतॊ ऽनयथा नरपतिर भयम ऋच्छत्य अनुत्तमम 13 इति सर्वान गुणान एतान यथॊक्तान यॊ ऽनुवर्तते अनुभूयेह भद्राणि परेत्य सवर्गं महीयते 14 इदं वचः शांतनवस्य शुश्रुवान; युधिष्ठिरः पाण्डवमुख्यसंवृतः तदा ववन्दे च पिता महं नृपॊ; यथॊक्तम एतच च चकार बुद्धिमान |
1
kena vṛttena vṛttajña vartamāno mahīpatiḥ sukhenārthān sukhodarkān iha ca pretya cāpnuyāt 2 iyaṃ guṇānāṃ ṣaṭtriṃśat ṣaṭ triṃśad guṇasaṃyutā yān guṇāṃs tu guṇopetaḥ kurvan guṇam avāpnuyāt 3 cared dharmān akaṭuko muñcet snehaṃ na nāstikaḥ anṛśaṃsaś cared arthaṃ caret kāmam anuddhataḥ 4 priyaṃ brūyād akṛpaṇaḥ śūraḥ syād avikatthanaḥ dātā nāpātra varṣī syāt pragalbhaḥ syād aniṣṭhuraḥ 5 saṃdadhīta na cānāryair vigṛṇīyān na bandhubhiḥ nānāptaiḥ kārayec cāraṃ kuryāt kāryam apīḍayā 6 arthān brūyān na cāsatsu guṇān brūyān na cātmanaḥ ādadyān na ca sādhubhyo nāsat puruṣam āśrayet 7 nāparīkṣya nayed daṇḍaṃ na ca matraṃ prakāśayet visṛjen na ca lubdhyebhyo viśvasen nāpakāriṣu 8 anīrṣur guptadāraḥ syāc cokṣaḥ syād aghṛṇī nṛpaḥ striyaṃ seveta nātyarthaṃ mṛṣṭaṃ bhuñjīta nāhitam 9 astabdhaḥ pūjayen mānyān gurūn seved amāyayā arced devān na dambhena śriyam icched akutsitām 10 seveta praṇayaṃ hitvā dakṣaḥ syān na tv akālavit sāntvayen na ca bhogārtham anugṛhṇan na cākṣipet 11 praharen na tv avijñāya hatvā śatrūn na śeṣayet krodhaṃ kuryān na cākasmān mṛduḥ syān nāpakāriṣu 12 evaṃ carasva rājyastho yadi śreya ihecchasi ato 'nyathā narapatir bhayam ṛcchaty anuttamam 13 iti sarvān guṇān etān yathoktān yo 'nuvartate anubhūyeha bhadrāṇi pretya svargaṃ mahīyate 14 idaṃ vacaḥ śāṃtanavasya śuśruvān; yudhiṣṭhiraḥ pāṇḍavamukhyasaṃvṛtaḥ tadā vavande ca pitā mahaṃ nṛpo; yathoktam etac ca cakāra buddhimān |