Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 4 Index Previous Next
|
1
[वै] अथापरॊ ऽदृश्यत रूपसंपदा; सत्रीणाम अलंकारधरॊ बृहत पुमान पराकारवप्रे परतिमुच्य कुण्डले; दीर्घे च कम्बू परिहाटके शुभे 2 बहूंश च दीर्घांश च विकीर्य मूर्धजान; महाभुजॊ वारणमत्तविक्रमः गतेन भूमिम अभिकम्पयंस तदा; विराटम आसाद्य सभा समीपतः 3 तं परेक्ष्य राजॊपगतं सभा तले; सत्र परतिच्छन्नम अरिप्रमाथिनम विराजमानं परमेण वर्चसा; सुतं महेन्द्रस्य गजेन्द्रविक्रमम 4 सर्वान अपृच्छच च समीपचारिणः; कुतॊ ऽयम आयाति न मे पुराश्रुतः न चैनम ऊचुर विदितं तदा नराः; स विस्मितं वाक्यम इदं नृपॊ ऽबरवीत 5 सर्वॊपपन्नः पुरुषॊ मनॊरमः; शयामॊ युवा वारणयूथपॊपमाः विमुच्य कम्बू परिहाटके; शुभे विमुच्य वेणीम अपिनह्य कुण्डले 6 शिखी सुकेशः परिधाय चान्यथा; भवस्व धन्वी कवची शरी तथा आरुह्य यानं परिधावतां भवान; सुतैः समॊ मे भव वा मया समः 7 वृद्धॊ हय अहं वै परिहार कामः; सर्वान मत्स्यांस तरसा पालयस्व नैवंविधाः कलीब रूपा भवन्ति; कथं चनेति परतिभाति मे मनः 8 [अर्जुन] गायामि नृत्याम्य अथ वादयामि; भद्रॊ ऽसमि नृत्ते कुशलॊ ऽसमि गीते तवम उत्तरायाः परिदत्स्व मां सवयं; भवामि देव्या नरदेव नर्तकः 9 इदं तु रूपं मम येन किं नु तत; परकीर्तयित्वा भृशशॊकवर्धनम बृहन्नडां वै नरदेव विद्धि मां; सुतं सुतां वा पितृमातृवर्जिताम 10 [विराट] ददामि ते हन्त वरं बृहन्नडे; सुतां च मे नर्तय याश च तादृशीः इदं तु ते कर्म समं न मे मतं; समुद्रनेमिं पृथिवीं तवम अर्हसि 11 [वै] बृहन्नडां ताम अभिवीक्ष्य मत्स्यराट; कलासु नृत्ते च तथैव वादिते अपुंस्त्वम अप्य अस्य निशम्य च सथिरं; ततः कुमारी पुरम उत्ससर्ज तम 12 स शिक्षयाम आस च गीतवादितं; सुतां विराटस्य धनंजयः परभुः सखीश च तस्याः परिचारिकास तथा; परियश च तासां स बभूव पाण्डवः 13 तथा स सत्रेण धनंजयॊ ऽवसत; परियाणि कुर्वन सह ताभिर आत्मवान तथागतं तत्र न जज्ञिरे जना; बहिश्चरा वाप्य अथ वान्तरे चराः |
1
[vai] athāparo 'dṛśyata rūpasaṃpadā; strīṇām alaṃkāradharo bṛhat pumān prākāravapre pratimucya kuṇḍale; dīrghe ca kambū parihāṭake śubhe 2 bahūṃś ca dīrghāṃś ca vikīrya mūrdhajān; mahābhujo vāraṇamattavikramaḥ gatena bhūmim abhikampayaṃs tadā; virāṭam āsādya sabhā samīpataḥ 3 taṃ prekṣya rājopagataṃ sabhā tale; satra praticchannam aripramāthinam virājamānaṃ parameṇa varcasā; sutaṃ mahendrasya gajendravikramam 4 sarvān apṛcchac ca samīpacāriṇaḥ; kuto 'yam āyāti na me purāśrutaḥ na cainam ūcur viditaṃ tadā narāḥ; sa vismitaṃ vākyam idaṃ nṛpo 'bravīt 5 sarvopapannaḥ puruṣo manoramaḥ; śyāmo yuvā vāraṇayūthapopamāḥ vimucya kambū parihāṭake; śubhe vimucya veṇīm apinahya kuṇḍale 6 śikhī sukeśaḥ paridhāya cānyathā; bhavasva dhanvī kavacī śarī tathā āruhya yānaṃ paridhāvatāṃ bhavān; sutaiḥ samo me bhava vā mayā samaḥ 7 vṛddho hy ahaṃ vai parihāra kāmaḥ; sarvān matsyāṃs tarasā pālayasva naivaṃvidhāḥ klība rūpā bhavanti; kathaṃ caneti pratibhāti me manaḥ 8 [arjuna] gāyāmi nṛtyāmy atha vādayāmi; bhadro 'smi nṛtte kuśalo 'smi gīte tvam uttarāyāḥ paridatsva māṃ svayaṃ; bhavāmi devyā naradeva nartakaḥ 9 idaṃ tu rūpaṃ mama yena kiṃ nu tat; prakīrtayitvā bhṛśaśokavardhanam bṛhannaḍāṃ vai naradeva viddhi māṃ; sutaṃ sutāṃ vā pitṛmātṛvarjitām 10 [virāṭa] dadāmi te hanta varaṃ bṛhannaḍe; sutāṃ ca me nartaya yāś ca tādṛśīḥ idaṃ tu te karma samaṃ na me mataṃ; samudranemiṃ pṛthivīṃ tvam arhasi 11 [vai] bṛhannaḍāṃ tām abhivīkṣya matsyarāṭ; kalāsu nṛtte ca tathaiva vādite apuṃstvam apy asya niśamya ca sthiraṃ; tataḥ kumārī puram utsasarja tam 12 sa śikṣayām āsa ca gītavāditaṃ; sutāṃ virāṭasya dhanaṃjayaḥ prabhuḥ sakhīś ca tasyāḥ paricārikās tathā; priyaś ca tāsāṃ sa babhūva pāṇḍavaḥ 13 tathā sa satreṇa dhanaṃjayo 'vasat; priyāṇi kurvan saha tābhir ātmavān tathāgataṃ tatra na jajñire janā; bahiścarā vāpy atha vāntare carāḥ |