1
[वै] अथापरॊ ऽदृश्यत पाण्डवः परभुर; विराट राज्ञस तुरगान समीक्षतः तम आपतन्तं ददृशे पृथग्जनॊ; विमुक्तम अभ्राद इव सूर्यमण्डलम 2 स वै हयान ऐक्षत तांस ततस ततः; समीक्षमाणं च ददर्श मत्स्यराज ततॊ ऽबरवीत तान अनुगान अमित्रहा; कुतॊ ऽयम आयाति नरामर परभः 3 अयं हयान वीक्षति मामकान दृढं; धरुवं हयज्ञॊ भविता विचक्षणः परवेश्यताम एष समीपम आशु मे; विभाति वीरॊ हि यथामरस तथा 4 अभ्येत्य राजानम अमित्रहाब्रवीज; जयॊ ऽसतु ते पार्थिव भद्रम अस्तु ते हयेषु युक्तॊ नृप संमतः सदा; तवाश्वसूतॊ निपुणॊ भवाम्य अहम 5 [विराट] ददामि यानानि धनं निवेशनं; ममाश्वसूतॊ भवितुं तवम अर्हसि कुतॊ ऽसि कस्यासि कथं तवम आगतः; परब्रूहि शिल्पं तव विद्यते च यत 6 [नकुल] पञ्चानां पाण्डुपुत्राणां जयेष्ठॊ राजा युधिष्ठिरः तेनाहम अश्वेषु पुरा परकृतः शत्रुकर्शन 7 अश्वानां परकृतिं वेद्मि विनयं चापि सर्वशः दुष्टानां परतिपत्तिं च कृत्स्नं चैव चिकित्सितम 8 न कातरं सयान मम जातु वाहनं; न मे ऽसति दुष्टा वडवा कुतॊ हयाः जनस तु माम आह स चापि पाण्डवॊ; युधिष्ठिरॊ गरन्थिकम एव नामतः 9 [विराट] यद अस्ति किं चिन मम वाजिवाहनं; तद अस्तु सर्वं तवदधीनम अद्य वै ये चापि के चिन मम वाजियॊजकास; तवदाश्रयाः सारथयश च सन्तु मे 10 इदं तवेष्टं यदि वै सुरॊपम; बरवीहि यत ते परसमीक्षितं वसु न ते ऽनुरूपं हयकर्म विद्यते; परभासि राजेव हि संमतॊ मम 11 युधिष्ठिरस्येव हि दर्शनेन मे; समं तवेदं परिय दर्श दर्शनम कथं तु भृत्यैः स विनाकृतॊ वने; वसत्य अनिन्द्यॊ रमते च पाण्डवः 12 [वै] तथा स गन्धर्ववरॊपमॊ युवा; विराट राज्ञा मुदितेन पूजितः न चैनम अन्ये ऽपि विदुः कथं चन; परियाभिरामं विचरन्तम अन्तरा 13 एवं हि मत्स्ये नयवसन्त पाण्डवा; यथाप्रतिज्ञाभिर अमॊघदर्शनाः अज्ञातचर्यां वयचरन समाहिताः; समुद्रनेमिपतयॊ ऽतिदुःखिताः |
1
[vai] athāparo 'dṛśyata pāṇḍavaḥ prabhur; virāṭa rājñas turagān samīkṣataḥ tam āpatantaṃ dadṛśe pṛthagjano; vimuktam abhrād iva sūryamaṇḍalam 2 sa vai hayān aikṣata tāṃs tatas tataḥ; samīkṣamāṇaṃ ca dadarśa matsyarāj tato 'bravīt tān anugān amitrahā; kuto 'yam āyāti narāmara prabhaḥ 3 ayaṃ hayān vīkṣati māmakān dṛḍhaṃ; dhruvaṃ hayajño bhavitā vicakṣaṇaḥ praveśyatām eṣa samīpam āśu me; vibhāti vīro hi yathāmaras tathā 4 abhyetya rājānam amitrahābravīj; jayo 'stu te pārthiva bhadram astu te hayeṣu yukto nṛpa saṃmataḥ sadā; tavāśvasūto nipuṇo bhavāmy aham 5 [virāṭa] dadāmi yānāni dhanaṃ niveśanaṃ; mamāśvasūto bhavituṃ tvam arhasi kuto 'si kasyāsi kathaṃ tvam āgataḥ; prabrūhi śilpaṃ tava vidyate ca yat 6 [nakula] pañcānāṃ pāṇḍuputrāṇāṃ jyeṣṭho rājā yudhiṣṭhiraḥ tenāham aśveṣu purā prakṛtaḥ śatrukarśana 7 aśvānāṃ prakṛtiṃ vedmi vinayaṃ cāpi sarvaśaḥ duṣṭānāṃ pratipattiṃ ca kṛtsnaṃ caiva cikitsitam 8 na kātaraṃ syān mama jātu vāhanaṃ; na me 'sti duṣṭā vaḍavā kuto hayāḥ janas tu mām āha sa cāpi pāṇḍavo; yudhiṣṭhiro granthikam eva nāmataḥ 9 [virāṭa] yad asti kiṃ cin mama vājivāhanaṃ; tad astu sarvaṃ tvadadhīnam adya vai ye cāpi ke cin mama vājiyojakās; tvadāśrayāḥ sārathayaś ca santu me 10 idaṃ taveṣṭaṃ yadi vai suropama; bravīhi yat te prasamīkṣitaṃ vasu na te 'nurūpaṃ hayakarma vidyate; prabhāsi rājeva hi saṃmato mama 11 yudhiṣṭhirasyeva hi darśanena me; samaṃ tavedaṃ priya darśa darśanam kathaṃ tu bhṛtyaiḥ sa vinākṛto vane; vasaty anindyo ramate ca pāṇḍavaḥ 12 [vai] tathā sa gandharvavaropamo yuvā; virāṭa rājñā muditena pūjitaḥ na cainam anye 'pi viduḥ kathaṃ cana; priyābhirāmaṃ vicarantam antarā 13 evaṃ hi matsye nyavasanta pāṇḍavā; yathāpratijñābhir amoghadarśanāḥ ajñātacaryāṃ vyacaran samāhitāḥ; samudranemipatayo 'tiduḥkhitāḥ |